Avrupa’da partikül unsur kirliliğinden kaynaklanan erken ölümlerin sayısındaki artış, bir ölçü azalmaya karşın sürüyor. Kelam konusu kirliliğin ana sebepleri motorlu taşıtlar ve kömürle çalışan güç santralleri. Avrupa Birliği Etraf Ajansı (EUA) tarafından Perşembe günü yayınlanan bir rapora nazaran, 2020 yılında 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesinde partikül husus kirliliği nedeniyle yaklaşık 238 bin kişi hayatını kaybetti. 2020 yılında korona pandemisi nedeniyle uygulanan kısıtlamalardan ötürü emisyon salınımlarında azalma olduğuna vurgu yapılan raporda, buna karşın vefat olaylarında 2019 yılına kıyasla hafif bir artış kaydedildiğine dikkat çekildi.
İnsan sıhhatini olumsuz etkileyen ve başta teneffüs sistemi olmak üzere bedene büyük ziyan veren partikül unsurlar, en çok motorlu taşıtlardan ve kömürle çalışan güç santrallerinden etrafa salınıyor.
Uzmanlar, bilhassa 2,5 mikrondan (PM2,5) küçük partiküllerin direkt akciğerlere ve kardiyovasküler sisteme derinlemesine nüfuz edebildikleri için tehlikeli olduğuna dikkat çekiyor.
Ciddi hastalıklara neden olabiliyor
Söz konusu partiküller felç, kalp hastalıkları, akciğer kanseri ve teneffüs yolu enfeksiyonları üzere önemli boyuttaki hastalıklara yol açabiliyor.
Partiküllerin yanı sıra azot dioksit ve ozona maruz kalmak da insan sıhhatini tehdit ediyor. Fakat raporda partikül hususun tersine, bu iki kirleticiden kaynaklanan erken ölümlerin sayısının 2020’de azaldığına dikkat çekildi.
EUA’ya nazaran, bilhassa arabalardan, ağır vasıta araçlardan ve termik santrallerden kaynaklanan azot dioksitten vefat sayısı 49 bine geriledi. Ozondan kaynaklı mevt olayları ise 24 bine düştü.
AB, sıfır kirletici aksiyon planında, partikül husus kirliliğinden kaynaklanan erken ölümlerin sayısını 2030 yılına kadar, 2005 yılına kıyasla yüzde 55 oranında azaltma gayesini belirlemişti. EUA, 2020 yılında yüzde 45’lik bir düşüşe ulaşıldığını bildiriyor. Bu gelişme devam ederse, yüzde 55 hedefine 2030’dan evvel ulaşılmış olacak.
AFP/ TY,ET
